Xử kín" là một khái niệm Danny còn chưa từng trải qua. Ông Munro giải thích một cách rất chi tiết
tại sao ông cũng như Desmond Galbraith đã thống nhất sử dụng phương thức này để giải quyết tranh chấp giữa hai bên.
Cả hai bên đều đồng ý sẽ là không khôn ngoan khi để mối bất hòa bên trong gia đình bị trưng ra trước công chúng.
Galbraith còn đi xa đến mức thừa nhận thân chủ của mình rất dị ứng với báo giới, còn Munro cũng đã cảnh báo Sir
Nicholas nếu cuộc tranh chấp của họ bị đưa ra xử trong một phiên tòa công khai, thì kết cục sẽ là quãng thời gian ngồi
tù của anh sẽ bị trưng lên các trang báo lá cải nhiều hơn bất cứ vụ tranh chấp nào liên quan tới di chúc của ông nội
anh.
Cả hai bên cũng đã chấp nhận đưa tranh chấp ra phân xử trước một thẩm phán tòa án tối cao, và quyết định của vị thẩm
phán này sẽ là phán quyết cuối cùng: một khi phán quyết đã được đưa ra, không bên nào có quyền kháng án. Sir Nicholas
và ông Hugo Moncrieff đều ký một bản cam kết có giá trị ràng buộc pháp lý về việc này trước khi thẩm phán đồng ý tiến
hành xét xử.
Danny ngồi bên cạnh ông Munro sau một chiếc bàn kê ở một phía của căn phòng, trong khi Hugo và Margaret Moncrieff ngồi
cạnh Desmond Galbraith sau chiếc bàn kê ở phía bên kia phòng. Ngài thẩm phán Sanderson ngồi sau chiếc bàn của mình, đối
diện với họ. Không ai trong số những người tham dự mặc trang phục chính thức của tòa án, vì vậy không khí trong phòng
cũng bớt căng thẳng hơn. Ngài thẩm phán bắt đầu phiên tòa bằng cách nhắc lại cho cả hai bên rằng mặc dù vụ kiện được
xét xử trong một phiên tòa kín, kết quả vẫn có toàn bộ giá trị pháp lý. Ông có vẻ hài lòng khi cả hai bên gật đầu.
Thẩm phán Sanderson đã không chỉ chứng tỏ ông là một người chấp nhận được với cả hai bên, mà, theo nhận xét của Munro,
còn là "một con cú già khôn ngoan."
"Thưa quý vị," ngài thẩm phán bắt đầu. "Sau khi đã làm quen với các tình tiết của vụ tranh tụng này, tôi hiểu rõ nó có
ý nghĩa như thế nào với cả hai bên. Trước khi tôi bắt đầu, tôi có trách nhiệm phải hỏi liệu hai bên đã tiến hành mọi nỗ
lực có thể để đi đến một thỏa hiệp chưa?"
Desmond Galbraith đứng dậy tuyên bố Sir Alexander đã viết một bức thư không khoan nhượng, nói rõ ông muốn tước quyền
thừa kế của cháu nội sau khi anh này đã bị đưa ra tòa án binh, và thân chủ của ông ta, ông Hugo Moncrieff, chỉ muốn
thực hiện ước nguyện của bố mình.
Ông Munro đứng lên chỉ rõ thân chủ của mình không phải là người đâm đơn kiện đầu tiên, và cũng không phải là người khởi
đầu tranh chấp pháp lý hiện tại, nhưng cũng như ông Hugo Moncrieff, thân chủ của ông cũng cảm thấy nhất thiết ước
nguyện của ông nội anh phải được thực hiện. Ông dừng lại trước khi nói nốt, "đúng từng chữ."
Ngài thẩm phán nhún vai, đành chấp nhận rằng ông không thể đạt được bất kỳ hình thức thỏa hiệp nào giữa hai bên. "Vậy
chúng ta hãy bắt đầu từ điểm đó," ông nói. "Tôi đã đọc tất cả các giấy tờ được trình lên và cũng đã cân nhắc tới bất cứ
bằng chứng nào hai bên có thể đưa ra sau đây. Với ý thức như vậy, tôi dự định tuyên bố ngay từ đầu những gì tôi coi là
có ý nghĩa trong vụ này, và những gì tôi coi là không có ý nghĩa. Không bên nào bàn cãi việc Sir Alexander Moncrieff đã
thảo ra một di chúc vào ngày mười bảy tháng một năm 1997, trong đó ông để lại toàn bộ bất động sản của mình cho cháu
nội Nicholas, lúc đó là sĩ quan đang phục vụ tại Kosovo." Ông nhìn lên tìm kiếm sự xác nhận, và cả Galbraith lẫn Munro
cùng gật đầu.
"Tuy nhiên, ông Galbraith, nhân danh thân chủ mình là ông Hugo Moncrieff, đã tuyên bố rằng đây không phải là di chúc và
chúc thư cuối cùng của Sir Alexander, và rằng vào một thời điểm muộn hơn" - ngài thẩm phán cúi xuống xem lại các ghi
chép của mình - "ngày một tháng mười một năm 1998, Sir Alexander đã thảo một bản di chúc thứ hai, để lại toàn bộ tài
sản của cho con trai ông là Angus. Sir Angus đã qua đời ngày mười hai tháng năm năm 2002, và trong di chúc và chúc thư
cuối cùng của mình đã để lại mọi thứ cho em trai mình, Hugo."
"Ông Galbraith, nhân danh thân chủ của mình, cũng đã đưa ra bằng chứng là một bức thư do Sir Alexander ký tên, trong đó
giải thích lý do ông thay đổi ước nguyện của mình. Ông Munro không bàn cãi về tính xác thực của chữ ký tại trang thứ
hai của bức thư, nhưng cho rằng trang đầu tiên trên thực tế đã được tạo ra vào một thời điểm muộn hơn. Ông tuyên bố dù
không thể đưa ra bằng chứng nào biện minh cho suy đoán này, sự thật đó sẽ trở thành hiển nhiên khi bản di chúc thứ hai
bị chứng minh là không hợp pháp."
"Ông Munro cũng đã cho tòa được biết ông không hề cho rằng Sir Alexander, nói theo thuật ngữ pháp lý, không ở trong
tình trạng hoàn toàn tỉnh táo vào thời điểm chúng ta đang quan tâm đến. Ngược lại, hai người đã cùng ăn tối với nhau
chỉ một tuần trước khi Sir Alexander qua đời, và sau bữa tối vị chủ nhà đã thắng ông một cách tuyệt đối khi hai người
chơi cờ vua."
"Như vậy tôi có trách nhiệm phải nói với hai bên rằng theo quan điểm của tôi câu hỏi duy nhất cần phán xét trong vụ
tranh tụng này là giá trị pháp lý của bản di chúc thứ hai, mà ông Galbraith tuyên bố, nhân danh thân chủ của mình, là
di chúc và chúc thư cuối cùng của Sir Alexander Moncrieff, trong khi ông Munro lại tuyên bố, mặc dù không thực sự nói
ra một cách trực tiếp, rằng bản di chúc đó là giả mạo. Tôi hy vọng cả hai bên coi đây là một đánh giá khách quan vào
thời điểm hiện tại. Nếu vậy, tôi sẽ yêu cầu ông Galbraith trình bày phần biện hộ của mình nhân danh ông Hugo
Moncrieff."
Desmond Galbraith đứng lên. "Thưa ngài thẩm phán, về phía mình, thân chủ của tôi và tôi chấp nhận rằng điểm bất đồng
duy nhất giữa hai bên liên quan tới bản di chúc thứ hai, mà như ngài vừa nói chúng tôi hoàn toàn tin chắc là di chúc và
chúc thư cuối cùng của Sir Alexander. Chúng tôi xin đưa ra đây bản di chúc cùng bức thư đính kèm làm bằng chứng cho
tuyên bố của mình, và chúng tôi cũng muốn mời ra trước tòa một nhân chứng mà chúng tôi tin sẽ giúp phân xử dứt khoát
vấn đề này."
"Tòa chấp nhận," thẩm phán Sanderson nói. "Hãy mời nhân chứng của ông vào."
"Tôi xin mời giáo sư Nigel Fleming," Galbraith nói, quay người nhìn ra phía cửa.
Danny quay sang hỏi Munro liệu ông có biết vị giáo sư này không. "Chỉ biết qua danh tiếng," Munro đáp trong khi một
người đàn ông cao ráo, dáng vẻ lịch lãm với mái tóc màu xám bước vào phòng. Khi vị giáo sư tuyên thệ, Danny chợt nghĩ
ông ta làm anh nhớ tới những vị quan chức thường tới thăm Clement Attlee mỗi năm một lần để trao giải thưởng - dù không
bao giờ cho anh.
"Giáo sư Fleming, xin mời ông ngồi," ngài thẩm phán Sanderson nói.
Galbraith vẫn đứng như cũ. "Giáo sư, tôi cảm thấy được biết rõ hơn về năng lực chuyên môn và mức độ tin cậy ông có thể
đem tới cho vụ tranh tụng này là rất quan trọng đối với tòa, vì vậy tôi hy vọng ông thứ lỗi nếu tôi hỏi ông một số câu
hỏi có liên quan tới chuyên ngành của ông."
Ông giáo sư khẽ cúi người.
"Vị trí hiện tại của ông?"
"Tôi là giáo sư hóa vô cơ tại Đại học Edinburgh."
"Có phải ông đã viết một cuốn sách về mối liên hệ giữa chuyên ngành này với tội phạm, cuốn sách đã trở thành một công
trình chuẩn mực về chủ đề kể trên và được đưa vào giảng dạy trong chương trình của các khóa học tư pháp tại hầu hết các
trường đại học?"
"Tôi không thể khẳng định là ở hầu hết các trường đại học, ông Galbraith, nhưng tại Edinburgh thì đúng là như vậy."
"Thưa giáo sư, có đúng là trong quá khứ đã có một số chính phủ tìm kiếm sự tư vấn của ông trong các vụ tranh chấp có
tính chất tương tự như vụ này không?"
"Tôi không muốn cường điệu quá mức tín nhiệm của mình, ông Galbraith. Tôi từng ba lần được các chính phủ liên hệ để tư
vấn cho họ về tính xác thực của các tài liệu khi có bất đồng xuất hiện giữa hai hay nhiều quốc gia."
"Rất ấn tượng. Vậy cho phép tôi được hỏi, thưa giáo sư, đã bao giờ ông làm chứng trước tòa khi tính xác thực của một
bản di chúc bị nghi ngờ chưa?"
"Có, thưa ngài, trong mười bảy trường hợp khác nhau."
"Và ông hãy cho tòa biết, thưa giáo sư, bao nhiêu trường hợp trong số đó đã kết thúc với một phán quyết chứng tỏ tính
chính xác của những gì ông tìm thấy."
"Tôi chưa bao giờ cho rằng phán quyết được đưa ra trong những trường hợp đó chỉ hoàn toàn dựa vào lời chứng của
mình."
"Nói rất hay," ngài thẩm phán lên tiếng với nụ cười châm biếm. "Tuy nhiên, thưa giáo sư, câu hỏi ở đây là bao nhiêu
trong số mười bảy phán quyết phù hợp với quan điểm của ông?"
"Mười sáu, thưa ngài," vị giáo sư trả lời.
"Xin mời tiếp tục, ông Galbraith," ngài thẩm phán nói.
"Giáo sư, không biết ông đã có dịp nghiên cứu bản di chúc của Sir Alexander Moncrieff đã quá cố, điểm trung tâm của vụ
tranh tụng này chưa?"
"Tôi đã xem qua cả hai bản di chúc."
"Liệu tôi có thể hỏi ông một số câu hỏi về bản di chúc thứ hai được không?" Ông giáo sư gật đầu. "Thứ giấy được dùng để
viết bản di chúc đó có phải là một loại giấy sẵn có vào thời gian đó không?"
"Chính xác là vào thời gian nào, ông Galbraith?" ngài thẩm phán hỏi.
"Tháng mười một năm 1998, thưa ngài thẩm phán."
"Phải," ông giáo sư trả lời. "Tôi tin tưởng, dựa trên các bằng chứng khoa học, rằng đó cũng chính là loại giấy được sử
dụng cho bản di chúc đầu tiên, được viết vào năm 1997."
Ngài thẩm phán hơi nhướng mày, nhưng không ngắt lời. "Có phải dải ruy băng đỏ được gắn vào bản di chúc thứ hai cũng
thuộc cùng loại không?" Galbraith hỏi.
"Phải, tôi đã tiến hành các thí nghiệm trên cả hai dải ruy băng, và kết quả cho thấy chúng được sản xuất vào cùng thời
gian."
"Vậy ông có thể, thưa giáo sư, đi đến kết luận nào về chữ ký của Sir Alexander xuất hiện trên hai bản di chúc."
"Trước khi tôi trả lời câu hỏi này, ông Galbraith, ông cần hiểu rằng tôi không phải là một chuyên gia về chữ viết,
nhưng tôi có thể nói với ông rằng loại mực đen được dùng để ký tên được sản xuất trước năm 1990."
"Có phải ông đang nói với tòa," ngài thẩm phán lên tiếng, "rằng ông có thể xác định tuổi của một lọ mực với sai số chỉ
trong vòng một năm so với thời điểm sản xuất?"
"Có những trường hợp, thậm chí là một tháng," ông giáo sư nói. "Thực ra, tôi có thể cam đoan rằng loại mực được dùng để
ký tên trong cả hai bản di chúc xuất phát từ cùng một lọ được Waterman sản xuất năm 1985."
"Bây giờ tôi muốn xem xét tới chiếc máy chữ được sử dụng cho bản di chúc thứ hai," Galbraith nói. "Chiếc máy chữ này
thuộc về nhãn hiệu nào, và lần đầu tiên được đưa ra thị trường khi nào?"
"Đó là một chiếc Remington Envoy II, được tung ra thị trường năm 1965."
"Như vậy có thể khẳng định," Galbraith nói thêm, "giấy, mực, giải ruy băng và chiếc máy chữ đều có sẵn trước tháng mười
một năm 1998."
"Không nghi ngờ gì nữa, theo phán đoán của tôi," ông giáo sư nói.
"Xin cảm ơn giáo sư. Nếu ông vui lòng đợi thêm một chút, tôi có cảm giác ông Munro sẽ có vài câu hỏi dành cho ông."
Munro từ tốn đứng dậy. "Tôi không có câu hỏi nào cho nhân chứng, thưa ngài thẩm phán."
Ngài thẩm phán không có phản ứng gì. Tuy thế, không thể nói tương tự về Galbraith, lúc này đang tròn mắt nhìn người
đồng nghiệp của mình không tin nổi. Hugo Moncrieff hỏi vợ mình về ý nghĩa điều Munro vừa nói, trong khi Danny nhìn
thẳng về phía trước, không thể hiện bất cứ cảm xúc nào, đúng như Munro đã chỉ đạo anh.
"Ông có triệu thêm nhân chứng nào không, ông Galbraith?" ngài thẩm phán hỏi.
"Không, thưa ngài. Tôi chỉ có thể hiểu rằng việc người bạn đồng nghiệp đầy hiểu biết của tôi không đối chất với giáo sư
Fleming có nghĩa là ông đã chấp nhận lời chứng của giáo sư." Ông ta dừng lại. "Mà không đặt câu hỏi."
Munro không hề đứng dậy, theo đúng cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng của từ này.