Trong thành Quảng Lăng ở Dương Châu thuc Giang Nam, có một viên ngoại tên là Miêu Thiên Tú, gia tư
ức vạn, lại chuộng thi lễ, nhưng đã bốn mươi tuổi mà chỉ có một con gái. Vợ là Lý thị quanh năm đau yếu nằm liệt trên
giường, việc nhà hoàn toàn phó thác cho người ái thiếp là Điêu Thất Nhi, trước kia vốn là ca nữ. Thất Nhi được Thiên Tú
bỏ ra ba trăm lạng cưới về làm trắc thất, yêu quý rất mực.
Một hôm có một vị tăng tới, xưng là tăng tại chùa Báo Ân ở Đông Kinh, vân du bốn phương để quyên tiền đúc một tượng La
Hán bằng đồng và vàng. Thiên Tú mời vào cúng năm chục lạng.
Vị tăng nói:
- Thí chủ cho nhiều quá, chỉ xin phân nửa thôi.
Thiên Tú nói:
- Xin thầy đừng chê, có dư thì dùng vào việc thọ trai hàng ngày.
Vị tăng tạ Ơn, lúc sắp cáo từ bỗng nói:
- Tại quầng mắt thí chủ có một vùng tử khí, sợ rằng trong năm nay gặp chuyện đại tai đại ách. Thí chủ có duyên mà gặp
bần tăng, bần tăng biết, chẳng lẽ lại không nói. Từ nay phàm sự gì cũng xin thí chủ hết sức cẩn thận mới dược.
Nói xong cáo từ mà đi.
Thiên Tú ngồi trầm ngâm hồi lâu rồi vào vườn sau, thình lình bắt gặp Điêu thị đang nói chuyện riêng với tên gia nhân
Miêu Thanh trong vườn. Thế là Thiên Tú cho lôi Miêu Thanh ra đánh cho một trận thừa sống thiếu chết rồi định đuổi đi.
Miêu Thanh sợ quá phải nhờ hàng xóm sang xin giùm, mới khỏi bị đuổi, nhưng từ đó trong lòng căm hận lắm...
Thiên Tú có người anh họ tên là Miêu Mỹ, xuất thân cử nhân, hiện làm chức Thông phán tại phủ Khai Phong thuộc Đông
Kinh. Miêu Mỹ là người học rộng hiểu nhiều. Một hôm Miêu Mỹ gửi một lá thư cho Miêu Thiên Tú, mời Thiên Tú lên Đông
Kinh, một là để du ngoạn, hai là để mưu việc công danh. Thiên Tú mừng lắm, bảo Điêu thị.
- Đông Kinh là nơi phồn hoa đô hội, từ lâu tôi đã muốn lên một lần cho biết mà chưa có dịp, nay biểu huynh gửi thư mời,
quả là lần này tôi được thỏa ý bình sinh.
Điêu thị bảo:
- Vị tăng hôm nọ có nói là chàng nên đề phòng tai ách, chẳng nên ra khỏi nhà. Đường lên Đông Kinh xa xôi diệu vợi, bỏ
nhà cho vợ đau con dại hay sao? Vả lại công danh mà làm gì, sống như thế này chẳng sung sướng chán rồi hay sao?
Thiên Tú nổi giận quát:
- Làm thân nam nhi sinh ra trong cõi đất trời thì phải có chí tang hồ bồng thỉ, chứ sao lại cứ mãi ru rú xó nhà? Vả
lại, bụng ta chứa đầy tài, túi ta chứa nhiều bạc, lo gì công danh không tới. Nay biểu huynh có mời ta lên tức là long
vân gặp hội rồi đó, nàng chớ có nhiều lời.
Nói xong gọi hai gia nhân là Miêu Thanh và An Đồng lo thu xếp hành lý, thuê thuyền, chở theo hai rương đầy ắp kim ngân.
Xong xuôi dặn vợ con và ái thiếp rồi chọn ngày tốt đợi lên đường.
Một ngày cuối thu đầu đông, Thiên Tú cùng gia nhân xuống thuyền tại bến Dương Châu trực chỉ Đông Kinh.
Đi được ít ngày thì tới hồ Hồng Thạch thuộc Từ Châu, nơi đây nước sâu sóng lớn cực kỳ nguy hiểm. Miêu Thanh thấy trời
tối, sợ xảy ra điều bất trắc, vội sai chân sào gọi một thuyền khác tới ràng chung với thuyền mình cho chắc, hầu chống
lại sóng gió. Không ngờ chiếc thuyền được gọi tới lại là thuyền của bọn hải tặc. Hai tên cướp trên thuyền, một đứa tên
là Trần Tam, một đứa tên là Ông Bát.
Miêu Thanh vẫn thù chủ mà không có dịp báo thù, nay biết được chuyện này thì nghĩ thầm:
- Chi bằng mình liên kết với hai đứa này, giết Thiên Tú, liệng xác xuống sông, chia tiền bạc của cải với bọn nó, rồi
trở về tìm cách giết Lý thị, như vậy là được hưởng cả cái gia tài đồ sộ và nàng Điêu thị đẹp đẽ.
Nghĩ xong, tới tối gặp hai tên cướp thương lượng, đoạn nói:
- Chủ tôi có hai rương vàng bạc, vải lụa quần áo nhiều lắm nếu hai anh chịu thì tất cả những thứ đó đều chia làm ba
phần. Trần, Ông hai đứa cười bảo:
- Mày không nói thì chúng ta cũng tính vậy từ trước rồi. Đôi bên bàn định xong xuôi, tối hôm đó Thiên Tú và An Đồng nằm
ngủ trong khoang, Miêu Thanh ngồi ở đầu thuyền. Tới canh ba, Miêu Thanh la hoảng lên là có cướp, Thiên Tú thức giấc
chui ra ngoài khoang thuyền để coi tình hình, nhưng vừa thò đầu ra ngoài thì Trần Tam đã chờ sẳn, vung dao chặt xuống.
Thiên Tú gục trên sàn thuyền. Ông Bát đạp Thiên Tú xuống nước. An Đồng hoảng sợ đang định chạy thì bị Ông Bát đập cho
một côn ngã xuống nước.
Ba đứa gian ác thi hành xong thủ đoạn giết người thì vào trong khoang thuyền mở hết các rương vàng bạc của cải chia
đều. Sau đó Trần Tam nói:
- Hai đứa tao đem vải lụa theo, lại có cả vàng nữa thì thế nào cũng bị nghi ngờ, mày là gia nhân họ Miêu, mày tới chợ
gần đây bán giùm chúng tao mấy thứ này là tốt hơn hết.
Miêu Thanh bèn tới Lâm Thanh, giả là tới ngoại thành huyện Thanh Hà, rồi may mắn gặp được mấy thương gia quen biết ở
Dương Châu, bèn nói:
- Gia chủ tôi đi sau, sai tôi đi trước bán các thứ này. Nhờ đó mà Miêu Thanh bán được những đồ ăn cướp. Chỉ thương cho
Thiên Tú, thật là:
Mưu việc tại người Thành việc tại trời.
Trong khi đó, An Đồng bị một gậy mê man ngã xuống nước, nhờ nước lạnh nên lát sau tỉnh dậy ngoi ngóp lên mặt nước kêu
cứu ầm ỹ, một ngư ông nghe được vội cho thuyền tới, thấy một thanh niên chừng mười tám tuổi đang kêu cứu bèn vớt lên
thuyền hỏi căn do rồi lấy quần áo khô cho thay, sau đó hỏi:
- Bây giờ sự thể đã như thế này, ngươi muốn về Dương Châu hay ở đây sống với ta cho qua ngày?
An Đồng mếu máo:
- Gia chủ tôi đã gặp nạn, tôi đâu dám về nhà, nguyện ở lại đây với lão ông.
Ngư ông bảo:
- Được rồi, ngươi cứ tạm ở đây với ta để rồi ta hỏi dò xem đó là đám cướp nào, rồi sẽ tính sau.
An Đồng lạy tạ rồi từ đó sống với ngư ông.
Một hôm vào ngày cuối năm, ngư ông cùng An Đổng ghé bến bán cá thì chợt gặp Trần Tam và Ông Bát đang ngồi trên thuyền
uống rượu. An Đồng nhận diện được hai tên này, lại nhận ra là hai tên cướp đang mặc áo của chủ mình bèn ghé tai nói nhỏ
với ngư ông:
- Hai tên kia chính là thủ phạm giết chủ tôi và cướp bóc của cải, nay gặp chúng thì nỗi oan của chủ tôi có thể được rửa
sạch rồi.
Ngư ông bảo:
- Nếu vậy thì phải cấp báo lên quan chứ.
An Đồng nhờ người làm đơn đệ lên phủ Chu Thủ bị, vì Chu Thủ bị có nhiệm vụ kiểm soát trên sông, nhưng họ Chu thấy không
có bằng cớ gì, nên bác đơn không xét. An Đồng lại đệ đơn lên viện Đề hình. Hạ đề hình thấy đây là vụ mưu sát đoạt của
bèn cho gọi An Đồng tới để dẫn lính đi bắt Trần Tam và Ông Bát.
Ngày mười bốn tháng giêng, Hạ Đề hình đăng đường cho gọi cả ba người ra xét hỏi. Hai tên cướp thấy có An Đồng, biết là
không chạy tội được, lại sợ bị tra khảo đánh đập nên khai ra hết, lại lôi cả vụ Miêu Thanh phản chủ ra cung khai. Hạ Đề
hình sai người đi tầm nã Miêu Thanh. Thời gian đó đang tiết Nguyên tiêu nên quan lại trong viện Đề hình thường không
tới viện làm việc, do đó công việc chậm trễ. Mấy tên lính trong viện, nhân quen biết với Miêu Thanh, vội tới báo cho
Miêu Thanh biết. Miêu Thanh hoảng hồn, không dám mướn khách điếm nữa, mà tới trốn tại nhà một người quen là Lạc Tam.
Nhà Lạc Tam cũng đường Sư Tử, ngay sát vách nhà Hàn Đạo Quốc. Vợ Lạc Tam chơi thân với vợ Đạo Quốc là Vương thị. Hai
người đi lại rất thân thiết.
Miêu Thanh tới nói hết chuyện với Lạc Tam, Lạc Tam nghe xong bảo.
- Chưa đến nỗi nào, bên cạnh nhà tôi đây là nhà của Hàn đại gia, Hàn đại gia là quản lý của Tây Môn Thiên hộ trong viện
Đề hình. Chúng tôi bên này thân thiết với bên đó lắm. Mà Hàn đại gia lại là người thân tình của Tây Môn Thiên hộ. Để
tôi thử qua bên đó nói giùm cho huynh xem sao. Miêu Thanh quỳ ngay xuống:
- Nếu tôi vô sự thì ơn này xin báo đền xứng đáng.
Nói xong viết một tấm thiếp, lấy ra năm chục lạng cùng ít vải lụa, đưa cho Lạc Tam. Lạc Tam bảo vợ đem sang nhờ Vương
thị, kể rõ đầu đuôi. Vương thị mừng lắm, thâu nhận lễ vật rồi chờ Tây Môn Khánh.
Tới ngày mười bảy tháng giêng mới thấy Đại An cưỡi ngựa đi ngang nhà, Vương thị vội chạy ra gọi lại hỏi:
- Chú đi đâu vậy?
Đại An đáp:
- Tôi mới đem lễ vật lên phủ Đông Bình trở về đây.
Vương thị hỏi:
- Liệu hôm nay gia gia có tới đây không?
Đại An đáp:
- Tôi cũng không biết, nhưng giờ này chắc gia gia đang ở Vương thị mời Đại An vào nhà, nói lại chuyện Miêu Thanh rồi
lại đưa tấm thiếp của Miêu Thanh cho Đại An coi. Đại An nói.
- Tẩu tẩu lãnh vụ này làm gì? Đừng có coi thường. Hồi này khó khăn lắm chứ không như trước đâu, tôi không dám dính dấp
gì về vụ này.
Vương Thị bảo:
- Có ai bắt chú em dính dấp vào đâu, chỉ xin chú em mời giùm gia gia tới đây thôi, gia gia tới đây thì tôi xin tặng chú
em hai chục lạng, còn gia gia có chịu giúp không thì mặc tôi với gia gia.
Đại An nói:
- Nếu vậy thì được, nhưng xin tẩu tẩu nhớ giữ lời giùm cho mới được.
Vương thị cười:
- Cái thằng thật khôn giàn trời muốn ăn hết lại chẳng muốn đào giun. Ngồi đó đi, để tôi kiếm cái gì cho mà ăn.
Nói xong đem ít đồ ăn lên mời Đại An uống rượu. Đại An bảo:
- Uống rượu mặt đỏ lên rồi gia gia hỏi làm sao mà nói?
Vương thị cười:
- Sợ gì, chú em cứ nói là ghé ngang đây được ta mời vài chung không được sao?
Đại An ăn uống một hồi rồi cáo từ. Vương thị dặn:
- Trăm sự nhờ chú em đó, nhớ thưa với gia gia là tôi đang chờ đấy.
Đại An gật đầu lên ngựa.
Đại An về tới nhà thì Tây Môn Khánh đang ngủ. Lát sau thức dậy ngồi uống trà trong thư phòng thì thấy Đại An vào
thưa:
- Lúc nãy trên đường về, tôi bị Hàn tẩu tẩu gọi lại, nhờ tôi mời gia gia tới ngay, Hàn tẩu tẩu có chuyện quan trọng
muốn thưa.
Tây Môn Khánh bảo:
- Chuyện gì vậy? À mà thôi, tao biết rồi.
Nói xong mặc áo đội mũ định đi. Nhưng chưa kịp đi thì có Lưu Học quan tới mượn tiền. Tây Môn Khánh cho Lưu Học quan vay
tiền xong, mới lên ngựa tới nhà Vương thị, có Đại An và Cầm Đồng đi theo.
Vương thị đang sai Phùng lão mua đồ ăn làm tiệc thì Tây Môn Khánh bảo Cầm Đồng dẫn ngựa đi, Đại An đóng cổng lại rồi
ngồi xuống. Vương thị đem trà ra, chưa dám nói vào chuyện, chỉ thưa:
- Tôi nghe nói gia gia và Đại nương đã tính chuyện hôn nhân cho ca nhi rồi, chắc là gia gia vui lắm phải không? Tây Môn
Khánh bảo:
- Cũng là do Ngô Đại cữu mẫu mai mối nên chuyện mới thành. Bên Kiều thân gia thì cũng chỉ có một con gái mà thôi. Xét
cho kỹ thì nhà họ Kiều đối với tôi không xứng, nhưng chuyện đã xong rồi thì thôi.
Vương thị bảo:
- Kể ra thì kết thân với nhà họ Kiều cũng được, chỉ hiềm là nhà đó không có chức tước gì mà quan nhân bây giờ đang là
một vị quan.