Khi ấy Tam Tạng và Lưu Bá Khâm đương đứng ngẩn ngơ, lại nghe kêu nữa rằng: - Thầy ta đà tới đó.
Mấy đứa đầu tớ nói:
- Tiếng kêu lớn đó chắc là con vượn già trong hộp đá dưới chân núi.
Lưu Bá Khâm nói:
- Phải đó, phải đó.
Tam Tạng hỏi:
- Sự tích con Vượn già làm sao mà ở trong hộp đá?
Lưu Bá Khâm nói:
- Hòn núi nầy khi trước gọi là núi Ngũ Hành Sơn. Bởi vua Ðường đánh Tây liêu rồi cải tên lại là núi Lưỡng giới, ông già
bà cả nói lại lúc Vương Mãng soán nhà Hớn, thì hòn núi nầy ở trên trời rơi xuống đây, đè một con vượn thần dưới chân
non, nằm trong hộp đá. Nghe đồn có thánh thần ở giữ, cho nó ăn sắt cục, và uống nước đồng, chịu đựng năm trăm năm, đến
giờ còn sống, cho nên tiếng kêu dưới chân nó, chắc là con Vượn già. Không hệ gì đâu, thầy đi với tôi mà coi thử.
Tam Tạng nghe lời đi tới chân núi, chừng ba bốn dặm đuờng. Thấy con khỉ đột nằm trong hộp đá ló cổ ra thò tay ngoắt mà
hỏi rằng:
- Sao thầy trễ bây giờ mới đến? Thầy tới đây xong lắm, xin làm phước cứu tôi ra, tôi theo thây tới tây phương thỉnh
kinh về Ðông Ðộ.
Tam Tạng ngó thấy con khỉ ấy mỏ dài mặt trơn, mắt lửa tròng vàng. Cây mọc trong tai, mốc đơm trên trán.
Ấy là:
Ðầu xem hết tóc um sùm cỏ,
Mép thấy không râu xụ xộp rêu.
Lưu Bá Khâm dạn lắm, nhổ dùm cây cỏ rong rêu.
Khỉ ấy nói rằng:
- Xin chú làm ơn mời hòa thượng lại tôi nói chuyện.
Tam Tạng nghe nói, bước tới hỏi rằng:
- Ngươi kêu ta làm chi đó?
Khỉ ấy hỏi:
- Thầy phải Hòa Thượng đi thỉnh kinh chăng?
Tam Tạng nói:
- Ta vâng lệnh vua Ðường, đi thỉnh kinh Tây độ, mà người hỏi làm chi?
Khỉ ấy nói rằng:
- Tôi là Tề Thiên Ðại Thánh, năm trăm năm trước đánh trời, bị Như Lai đè cổ xuống đây, nghỉ tội mình cũng đáng, khi ấy
Quan Âm Bồ Tát đi tìm kẻ thỉnh kinh, ngài ghé thăm tôi hồi lâu, tôi cầu khẩn ngài cứu giúp, Quan Âm dặn tôi rằng: "Ðợi
thầy thỉnh kinh tới cứu tôi rồi theo làm đệ tử đến Tây Phương. Tôi bấy lâu hằng trông, thầy bây giờ mới đến!
Tam Tạng nghe qua mừng lắm, nói rằng:
- Ngươi đã chịu hồi tâm, ta cũng muốn làm phước. Ngặt không riều búa, biết cứu làm sao?
Ðại Thánh nói:
- Không cần rìu búa làm chi. Có sáu chữ bùa dán tại trân chóp núi, xin thầy gỡ lá bùa ấy, thì tôi chờ dậy mà thôi.
Tam Tạng day lại nói với Bá Khâm rằng:
- Vậy thời Thái Bảo đi lên chót núi với tôi.
Lưu Bá Khâm nói:
- Biết thiệt hay không mà đi cho mệt.
Ðại Thánh nghe nổi nóng nói lớn rằng:
- Tôi nói thiệt tình, không phải dối trá.
Lưu Bá Khâm dắt Tam Tạng vịn đá trèo non đi một hồi lâu, mới tới trên chót núi.
Ngó thấy hào quang muôn ngọn, hơi ấm ngàn trùng, có một tấm đá vuông, trên dán bùa Lục tự, là câu: Án, ma, ni, bác, di,
hồng, sáu chữ bạc bằng vàng.
Tam Tạng quỳ lạy vái rằng:
- Ðệ tử là Trần Huyền Trang, vâng lệnh chúa đi cầu kinh về Ðông Ðộ, phải phần tôi gỡ bùa Lục tự mà cứu thần hầu, thì
xin cho như lời, đặng dùng người bảo hộ. Nếu nó quen thói dữ mà gạt kẻ tu hành, xin Phật Tổ hiển linh, cho gỡ lá bùa
không đặng. Vái lạy rồi đưa tay nhẹ nhẹ, mà gỡ lá bùa, xảy có trận gió thơm, thổi lá bùa vàng lên mây bạc, nghe tiếng
nói thinh không rằng:
- Ta là thần giữ gìn Ðại Thánh, nay đà mãn hạn, ta đem bùa dâng lại Như Lai.
Tam Tạng và Lưu Bá Khâm nghe nói thất kinh liền dạy, rồi leo xuống nói, lại gần hộp đá dựa chân non.
Tam Tạng nói với Ðại Thánh rằng:
- Ta gỡ lá bùa rồi, ngươi tính thế làm sao mà ra đó?
Ðại Thánh mừng rỡ nói rằng:
- Xin thầy chạy cho xa, kẻo tôi dậy, đá đè mà chết.
Lưu Bá Khâm nghe nói, dắt Tam Tạng chạy dài, chừng bảy tám dặm đường mệt quá đứng dừng lại mà nghỉ.
Ðại Thánh kêu lớn rằng:
- Chạy cho xa nữa.
Hai thầy trò chạy riết một hồi xảy nghe tiếng ầm ầm, dường thể đổ trời lỡ núi.
Tam Tạng đương kinh hãi thấy Ðại Thánh đến trước mặt.
Quỳ lạy mà nói rằng:
- Bạch cho thầy rõ, tôi đã ra đây lạy thầy bốn lạy.
Rồi bái Bá Khâm mà nói rằng:
- Cám ơn anh đưa thầy đến đây, lại nhổ giùm rong rêu trên mặt..
Nói rồi liền mang gói, đi dắt ngựa cho thầy, chẳng ngờ con ngựa ấy thấy Ðại Thánh trần truồng mặt mày dữ tợn, ngựa sợ
quá chân run cầm cập, đứng chẳng vững vàng.
Nguyên là Ðại Thánh khi trước làm Bật Mã Ôn, giữ ngựa rồng cho Thượng Ðế. Nay ngựa phàm thấy mặt, sao cho khỏi giựt
mình.
Tam Tạng thấy Ðại Thánh thiệt tình, không làm kiêu cách, liền kêu mà hỏi rằng:
- Trò ôi, nói thử tên họ cho biết?
Ðại Thánh nói:
- Bạch Hòa Thượng, tôi thiệt họ Tôn.
Tam Tạng nói:
- để thầy đặt tên thánh cho, mới liệu bề kêu gọi.
Ðại Thánh nói:
- Tôi đã có tên thánh, gọi là Ngộ Không.
Tam Tạng mừng rằng:
- Tên ấy tốt lắm, ta thấy tướng nhà gả giống bộ thầy rùa, lấy chữ ấy làm tên ngoài, gọi là Tôn Hành Giả.
Ðại Thánh nói:
- Tốt lắm, tốt lắm! Hành giả tên mới, xin cứ đó mà kêu.
Lưu Bá Khâm thấy Tôn Hành Giả mang gói muốn đi chẳng phải nói gạt.
Bá Khâm nói với Tam Tạng rằng:
- Bạch Hòa Thượng, kiếm học trò tốt lắm, tôi hết sức vui mừng, đã có người tùy tùng, tôi xin trở lại.
Tam Tạng cũng từ giã kẻ tới người lui.
Hành Giả mời Tam Tạng lên yên, mình mang gói đi theo sau ngựa; một hồi lâu qua khỏi núi Lưỡng Giới có một con cọp đói,
nhảy ra há miệng đập đuôi, hà hà xốc tới. Tam Tạng nhớ lời Bá Khâm nói, ngồi trên yên ngựa mà run.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Thầy sợ nó hay sao? Ấy là nó nạp quần áo cho tôi đó.
Liền để gói đồ xuống, móc cây kim trong lỗ tai ra, cầm trong tay dồi lên lớn gần bằng miệng chén, cầm thiết bảng mà
cười rằng:
- Vật báu này hơn nửa ngàn năm, chẳng hề xài đến, nay đem ra đánh thử mà kiếm áo quần.
Rồi chỉ cọp mà nói rằng:
- Tao đố mầy chạy khỏi.
Cọp thất kinh mọp xuống Hành Giả đập bể đầu.
Tam Tạng thấy thất kinh nhào xuống ngựa, cắn móng tay mà than rằng:
- Trời ơi! Hôm qua Lưu Thái Bảo hơn nửa ngày mới đánh đặng một hùm, bữa nay Tôn Hành Giả mới đập một heo mà chết tươi
con cọp! Ấy là kẻ mạnh hởi còn kẻ mạnh hơn, anh hùng cũng có anh hùng nữa.
Tôn Hành Giả kéo cọp lại nói rằng:
- Xin thầy ngồi nghỉ chân đợi tôi may quần áo.
Nói rồi nhổ một cái lông, thổi mà làm phép, miệng hô: "Biến biến!" Hóa ra một con dao phay, lấy dao lột da hùm, cắt làm
hai tấm, cuốn một tấm cất, rồi còn một tấm làm chăng mà bậu, bức dây cổ rùa làm sợi dây lưng.
Rồi thưa với Tam Tạng rằng:
- Thôi thầy lên ngựa mà đi, đặng kiếm xóm mượn kim may áo.
Nói rồi thâu thiết bảng, còn nhỏ tợ cây kim cút, liền để trong lỗ tay mang gói đi theo sau ngựa, Tam Tạng hỏi:
- Cây thiết bảng đánh cọp, nhà ngươi bỏ đi đâu.
Hành Giả cười rằng:
- Nguyên thầy không rõ, để tôi bạch lại cho rành: Cây thiết bảng này ở dưới Long vương gọi là Như ý kim cô bổng. Cũng
nhờ có nó, nên tôi mới dám đánh trời. Nó biến hóa vô cùng. Muốn to thì nó to, muốn nhỏ thì nó nhỏ, tôi mói thâu lại mà
cất trong lỗ tai, tới chừng nào có việc mới lấy ra. Dù mình muốn lớn chừng nào, thì nó lớn theo chừng nấy.
Tam Tạng nghe nói mừng thầm mà hỏi rằng:
- Hồi nãy cọp thấy nhà ngươi sao không dám cự?
Tôn Hành Giả nói:
- Tôi là đệ tử không dám dấu thầy, chẳng kì cọp sợ mà thôi, dầu rồng gặp tôi cũng không dám cục kịch, tôi có phép đánh
rồng thâu cọp, lại có tài tát biển xô non, tôi biến hóa đủ điều, cộng bảy mươi hai phép, độn thổ đằng vân còn được, sá
gì đánh cọp mà khen.
Tam Tạng nghe nói lòng mừng, không sợ yêu tinh bắt nữa. Liền lên yên giục ngựa, đi một hồi lâu, vừng ô lặng khuất non
Ðoài, bóng thỏ mọc lên hướng Chấn, thấy xa xa có vườn rậm chắc chỗ ấy có nhà người.
Tôn Hành Giả nói:
- Thầy vào đó ngủ nhờ đợi sáng sẽ đi cho thẳng buổi.
Tam Tạng nói phải, giục ngựa đi theo Tôn Hành Giả bước vào kêu chủ nhà mở cửa. Ông già nghe kêu cửa, chống gậy đi ra,
mở cửa dòm thấy tướng dị kì, tợ Thiên Lôi mới xuống.
Ông già ấy tay chân bủn rủn, mặt mũi điếng xanh, miệng la bài hải rằng:
- Có quỷ tới, có quỷ tới!
TamTạng thấy vậy nói rằng:
- Xin chủ nhà đừng sợ, nó không phải yêu quỷ, ấy là học trò tôi.
Ông già ấy thấy thầy Tam Tạng mặt mày vui vẻ, lời nói hiền lành, liền hỏi rằng:
- Thầy là người nhân đức sao đem ăn cướp đến nhà tôi.
Tam Tạng nói:
- Tôi là sãi nước Ðường, đi thỉnh kinh bên Tây Ðộ, lỡ đường trời tối, ngủ đậu nhà lành, xin ông chủ làm ơn giúp kẻ lỡ
chân trái bước.
Ông chủ nhà nói:
- Thầy thiệt người nước Ðường, tôi đành cho ngủ đậu. Còn bột Thần trùng đó, chắc không phải ở nước Ðường.
Tôn Hành Giả hét lớn rằng:
- Thằng già này quáng nhản, nên coi chẳng thấy người, thầy ta ở nước Ðường, còn ta là đệ tử, không nước phải nước đường
nước mật chi hết. Ta là Tề Thiên Ðại Thánh, nằm trong hộp đá bấy lâu, nhà ngươi cũng từng xem, nhìn thử phải hay không
phải? Ông già ấy nhớ trực nói rằng:
- Tôi coi thì cũng giống vượn già, vì cớ nào mà ra đặng?
Tôn Hành Giả thuật chuyện lại, ông già nghe rõ, liền mời Tam Tạng vào trong, đãi trà đãi nước, rồi hỏi thăm Hành Giả
rằng:
- Ðại Thánh nè, ông đặng bao nhiêu tuổi?
Tôn Hành Giả hỏi lại rằng:
- Mà mày mấy tuổi đó?
Ông già nói:
- Nhờ trời nhờ phật, tôi sống đặng một trăm ba.
Tôn Hành Giả nói:
- Coi bộ mày già còm, mà tuổi không bằng thằng cháu nội ta đó! Tuổi ta sắp trước không tính làm chi, kể từ nằm trong
hộp đá đến nay, năm trăm năm có lẻ.
Ông già nói:
- Tôi có nghe ông nội tôi nói lại rằng, hòn núi này trên trời rớt xuống, đè một vị thần hầu nằm cho tới đời này mới
xuất thân ra đặng!
Ai nấy nghe nói đều cất tiếng cười vang, ông già ấy cũng hiền lành, hối trẻ dọn cơm chay mà đãi.
Tôn Hành Giả hỏi:
- Cháu họ chi đó vậy?
Ông già nói:
- Tôi là họ Trần.
Tam Tạng nghe nói mừng rằng:
- Nếu vậy tôi cũng đồng tông với ông đó.
Ông già nghe nói đồng tánh, lại mừng rỡ hơn xưa, Tôn Hành Giả nói:
- Lão Trần quái gì đó, xin làm ơn một phen, ta nằm vạ năm trăm năm nay, không có tắm gội gì hết, xin hâm giùm vài bồn
nước, thầy trò ta tắm một hồi, đến chừng gần đi sẽ tạ ơn luôn thể.
Ông già hối cháu hâm nước đem ra chỗ vắng, thầy trò tắm rửa xong rồi.
Tôn Hành Giả lại nói với ông già rằng:
- Thế nầy phải làm ơn luôn thể, cho mượn chỉ và kim.
Ông già lấy kim, chỉ đem ra trao cho Hành Giả.
Hành Giả ngó thấy cái áo lá của Tam Tạng mới cởi ra đó lấy mà mặc vào mình, rồi mở cái chăn da cọp ra, ngồi chồm hổm mà
làm thợ khéo, may cái quần dài lắm, bận tới nách mặc vào tử tế, lại trước mặt Tam Tạng mà thưa rằng:
- Thầy nhắm tôi bữa nay với hôm qua ra thể nào?
Tam Tạng khen rằng:
- Thiệt phải người Hành Giả nên ăn mặc như vầy, thôi, cái áo lá nầy, cho nhà ngươi luôn thể.
Tôn Hành Giả mừng rằng:
- Tôi đội ơn thầy lắm.
Nói rồi cho ngựa ăn cỏ, đến khuya mới nghỉ ngơi.
Vừa rạng ngày sau, thầy trò thức dậy, ông già dọn cơm nữa, thầy trò ăn uống xong rồi, đồng tỏ việc cám ơn.
Tôn Hành Giả dắt đường đi trước, Trần Huyền Trang cởi ngựa theo sau, đi mãn thu qua đông, đà hết mưa tới nắng.
Thầy trò đương đi dựa núi, gặp sáu thằng ăn cướp đón đường thẳng vác giáo, đứa cầm gươm, kẻ cấp cung ba tên xách búa,
đồng hét lớn rằng:
- Lão Hòa Thượng đi đâu? Hãy để gói đồ lại đó, và dâng con ngựa mà thế mạng hai người.
Tam Tạng nghe nói thất kinh, té nhào xuống ngựa.
Tôn Hành Giả hai tay đở dậy, mà nói với thầy rằng:
- Không hề gì đâu, chúng nó nạp áo quần cho thầy trò mình đó.
Tam Tạng hỏi:
- Nhà ngươi lãng tai sao vậy? Nó bảo mình nạp gói đồ cho nó, chớ phải nó đem quần áo cho mình đâu!
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Ấy là thầy thiệt thà, không phải tôi điếc lác, xin thầy coi đồ giữ ngựa, để tôi ra sức chống ngăn.
Nói rồi Tôn Hành Giả bước tới, xá sáu thằng ăn cướp mà hỏi rằng:
- Chẳng hay các cha cầm gươm vác giáo mà đón đường thầy sãi làm chi?
Thằng cầm gươm nói rằng:
- Ta là vua núi, thâu thuế đường rừng, nhà ngươi muốn đi qua phải nạp tiền mãi lộ. Tôn Hành Giả nói: