Rạng ngày các sải thức dậy không thấy bồn thầy trò, ai nấy đều vò đầu mà than rằng:
- Tức quá chừng quá đổi! Gặp Phật sống mà không cầu đặng chuyện chi, chưa kịp hỏi thăm sự họa phước, không dè đi tức,
uổng biết chừng nào.
Không bao lâu, có chủ nhà kia đếm chùa thỉnh mấy thầy dự tiệc.
Các sải nói tước rằng:
- Bốn vị hồi khuya đã đằng vân rồi, còn ở đâu mà thỉnh phó trai nữa!
Chủ nhà ấy nghe nói ngở thiệt liền lạy thinh không, rồi về lưu truyền, các quan đến sanh từ cúng lạy.
Các nhà chưa kịp đãi, cũng luân phiên đi cúng sanh từ!
Còn bốn thầy trò đi hơn nữa tháng bình an vô sự.
Xảy thấy núi cao trước mặt, Tam Tạng dớn dác nói rằng:
- Ðồ đệ ôi! Trước mặt có núi cao, phải giữ gìn cho lắm.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Ðây là gần cõi Phật, chắc không có yêu ma, sư phụ vững bụng mà đi, đừng nghi ngại chi cả.
Tam Tạng nói:
- Tuy đây gần cảnh Phật, song các sải chùa Từ Vân có nói: Từ chùa đến kinh đô Thiên Trúc, còn hai ngàn dặm đường. Không
biết còn bao xa mới tới Lôi âm, chưa chắc là gần cảnh Phật.
Tôn Hành Giả nói:
- Thầy đã quên tâm kinh của Ô Sao thiền sư sao rồi!
Tam Tạng nói:
- Tâm kinh của Ô Sao thiền sư ta đã thuộc làu, ước chừng đọc ngược cũng đặng, lẽ nào lại quên đi?
Tôn Hành Giả nói:
- Tuy thầy thuộc lòng đọc lẹ lắm, song chưa biết thầy cắt nghĩa đặng chăng?
Tam Tạng nổi giận nói rằng:
- Con khỉ kia, sao ngươi dám nói ta cắt nghĩa không đặng, vậy chớ ngươi cắt nghĩa đặng chăng?
Tôn Hành Giả nói:
- Tôi cắt nghĩa đặng, nghĩa là cứ việc làm thinh.
Khi ấy Bát Giới cười ngất nói rằng:
- Ðại ca cũng là chúa yêu xuất thân, không phải chánh mặt Hòa Thượng mà biết Phật biết kinh, khéo làm bộ nói bướng!
Giống gì mà cắt nghĩa đặng, giống gì mà cứ việc làm thinh, xin cắt nghĩa cho rõ!
Sa Tăng nói:
- Ðại ca đặt chuyện, nói năng chi cho thầy đi, thiệt đại ca có tài múa gậy mà thôi, chớ giảng kinh sao nổi.
Tam Tạng nói:
- Ngộ Năng, Ngộ Tỉnh nói sái hết thảy, thiệt Ngộ Không cắt nghĩa đặng, mới nói tiếng làm thinh; nêu không làm thinh
thời chẳng đặng thánh chánh quả.
Khi ấy thầy trò đi qua khỏi núi, thấy một kiểng chùa gần bên đàng, có treo một tấm biểng, để bốn chữ là: Bố Kim Thiên
Tự, nghĩa là:Chùa Phật trải vàng.
Tam Tạng xem thấy ngẫm nghĩ rồi nói rằng:
- Chùa Bố Kim nầy là ranh nước Xá vệ thì phải.
Bát Giới nói:
- Kỳ quá! Tôi đi theo thầy mười mấy năm nay, không thấy thầy biết đường nào hết. Sao bây giờ đây thầy lại biết
đường?
Tam Tạng nó:
- Không phải ta biết đường đâu. Thiệt là thấy trong kinh có nói như vầy: Phật Thích Ca ở thành Xá vệ, có ông nhà giàu
đại phú là Cấp Cô Ðộc trưởng giả, hỏi thăm Thái Tử mua vườn Kỳ thọ viên, đặng thỉnh Phật Thích Ca về vườn ấy mà giảng
kinh.
Thái Tử nói:
- Cái vườn nầy ta không chịu bán; nếu muốn dùng thì lót vàng đầy vườn, ta mới chịu cho không.
Cấp Cô Ðộc trưởng giả nghe Thái Tử nói.
Liền lấy vàng làm gạch sắp lót cùng vườn, Thái Tử nhớ lời, nên phải thỉnh Phật Tổ vào vườn ấy mà giảng kinh. Nay ta
thấy chữ Bố Kim là trải vàng, lót vàng, mới hồi nghi là ranh nước Xá Vệ.
Khi ấy Bát Giới nghe nói cười rằng:
- Nếu quả như vậy, thì tôi vào vườn ấy mà lấy cục gạch vàng đem cho thiên hạ!
Tam Tạng liền xuống ngựa, mấy thầy trò đồng bước vào cửa chùa, thấy nhiều kẻ bộ hành, người thì mang túi quảy gánh, kẻ
thì xách gói đầy xe, kẻ thì nằm ngủ nghinh ngang, người thì đứng ngồi nói chuyện.
Xảy thấy bốn thầy trò bước vào, coi bộ mấy người ấy kinh hãi, đều tránh đường đứng dẹp hai bên.
Tam Tạng sợ học trò sanh sự, cứ dặn rằng:
- Phải cho có nết na, chẳng nên láu táu.
Ðoạn bốn thầy trò đi gần tới cửa chùa, có một sải đi ra nghinh tiếp, ông sải ấy tốt người lắm!
Tam Tạng ngó thấy bái liền, Hòa Thượng ấy đáp lễ rồi hỏi rằng:
- Thầy ở đâu đến đây?
Tam Tạng nói:
- Ðệ tử là Trần Huyền Trang ở Ðông Ðộ, vưng chỉ Ðại Ðường hoàng đế qua Tây Phương lạy Phật thỉnh kinh, đi ngang qua đây
trước là ghé vào ra mắt, sau xin tạ túc một đêm, mai sáng mau mau dời gót.
Hòa Thượng ấy mừng rỡ nói rằng:
- Rất đỗi người bộ hành còn ghé chùa nầy mà nghĩ thay, huống chi bốn thầy là thầy tăng nước Ðại Ðường, ở bao lâu cũng
đặng.
Tam Tạng tạ ơn, rồi ngoắt ba đệ tử và phương trượng.
Khi ấy các sải đem trà ra và xem người Ðông Ðộ.
Mấy sải già, các sải trẻ trường trụ, quải tháp, đều ra mắt luôn luôn.
Trà nước xong rồi dọn cơm thiết đãi.
Tam Tạng ngồi lại mới niệm kinh cúng chưa rồi, Bát Giới thỉnh hết một cái bánh bao, làm phụ thêm một viên xôi nước rồi
xử lần tới món khác nữa!
Khi ấy mấy sải tử tế cứ coi oai nghi Tam Tạng mà thôi.
Bọn sải liếng xáo, bấu coi Bát Giới!
Sa Tăng thấy nhiều người ngó mặt Bát Giới, thì mắc cở lén ngắt Bát Giới một cái mà nói nhỏ rằng:
- Làm văn, đừng làm võ!
Bát Giới nói lớn rằng:
- Làm văn nhăn răng, làm cách sạch ruột.
Bát Giới và nói và ăn.
Sa Tăng nực cười nói rằng:
- Anh nói kỳ cục quá. Nói vậy thiên hạ nhiều người làm bộ văn thì trong bụng trống lổng như bụng mình lúc nầy hay
sao?
Khi ấy Tam Tạng niệm kinh cúng rồi, ai nấy ăn uống xong xả, mãn tiệc Tam Tạng tạ ơn. Các sải hỏi thăm việc thỉnh
kinh.
Tam Tạng thuật chuyện Ðại Ðường vì cớ nào mà sai đi thỉnh kinh. Ði đường bị các động yêu bắt ra thể nào.
Các sải nghe qua đều rởn óc!
Tam Tạng thuật chuyện rồi hỏi rằng:
- Chẳng hay lấy tích chi mà đặt hiệu Bố Kim thiền tự?
Các sải nói:
- Các vườn nầy của ông Cấp Cô Ðộc, tánh người nhơn đức hay cấp dưỡng chi trẻ mồi côi và mấy ông già bà cả độc mộc một
mình không con cháu, nên thiên hạ gọi rằng ông Cấp Cô Ðộc mà thành danh. Ông ấy nhà ở tại Xá vệ, còn chùa nầy trước
hiệu là: Cấp Cô Ðộc viên tự. Sau ông Cấp Cô Ðộc thỉnh Phật Tổ về chùa nầy mà giảng kinh, làm cách trọng thể, lót gạch
bông vàng đầy vườn, không chừa chổ đất trống, nên cải hiệu là: Bố Kim Thiền Tự. Ðàng trước kia nước Xá vệ, còn sau chùa
nầy có đền Kỳ viên, ấy là chánh nền vườn lót vàng trải ngọc hồi trước, tuy bây giờ vàng ngọc châu báu mất hết, mà trong
tiết trời mưa, ai có phước tới kiếm tại nền cũng gặp vàng ngọc châu báu.Tam Tạng nói:
- Như vậy quả thiệt chẳng sai, không phải đồn huyễn! Còn khi tôi mới vào cửa núi thấy hai bên nhiều kể bộ hành, xe ngựa
đều nghỉ tại đó, kẻ khách thường mang gói quảy gánh vào đó mà nghĩ, tôi không rõ vì cớ nào?
Các sải nói:
- Núi nầy tên là Ba Cước Sơn, thuỡ nay bình yên vô sự, mấy năm nay sanh Ngô công rít chúa, tôi đón đường mà cắn bộ
hành, tuy không chết mặc lòng mà đau nhức lắm, nên bộ hành chẳng dám đi. Còn dựa núi có một cái ải Kê Minh nuôi nhiều
gà trống tại đó. Ðến canh năm gà gáy thì Ngô Công trốn mất, thiên hạ mới dám đi, mấy người khách lở đường không dám đi
đêm, nên ngủ đở mà chờ gà gáy.
Tam Tạng nói:
- Như vậy thì đợi gà gáy chúng ta sẽ dời gót.
Ba người học trò đồng nói phải. Kế dọn cơm chiều, ai nấy ăn uống xong xả, Tam Tạng rủ Hành Giả xem trăng.
Xảy nghe có sải nói rằng:
- Thầy tôi đến xem người Trung Quốc.
Tam Tạng quay lại ngó thấy Hòa Thượng già chống già chống gậy tới bái Tam Tạng mà nói rằng:
- Thầy ở Trung Huê phải chăng?
TamTạng đáp lễ bạch rằng:
- Ðệ tử ỡ Trung Quốc đi thỉnh kinh Tây Phương.
Lão hòa thượng khen ngợi rồi hỏi rằng:
- Chẳng hay thầy đặng mấy mươi tuổi?
Tam Tạng nói:
- Tôi năm nay đã bốn mươi lăm tuổi. Chẳng hay lão viện chủ niên kỷ bao nhiêu?
Lão Hòa Thượng cười rằng:
- Tôi trội hơn thầy một giáp.
Tôn Hành Giả ngứa miệng nói hớt rằng:
- Như vậy thì thầy đã một trăm năm tuổi rồi? Hãy nhắm thử Lão Tôn coi bao nhiêu niên kỷ?
Lão Hòa Thượng nói:
- Cốt cách thầy theo bực người xưa, vả lại ban đêm con mắt lòa, nên nhắm không chắc.
Nói rồi quay lại ngó Tam Tạng, Tam Tạng bạch rằng:
- Ðệ tử nghe nói vườn Kỳ Viên còn nền cao lắm, không biết tại đâu?
Lão Hòa Thượng nói:
- Ngoài cửa sau đó, mở cửa ra mà coi.Ðến mở cửa ra thấy có một cái nền rất lớn, trên nền có chưn vách tường và đá nát
gạch bể! Ấy là chuyện đời xưa, nay còn dấu tích.
Tam Tạng thấy cám cảnh, chắp tay mà kệ rằng:
Nhớ tích đàng na Tu đạc Ða,
Từng đem vàng ngọc giúp người,
Kỳ viên ngàn thuở danh còn tạc,
Trưởng giả hồn linh bạn cửa đà.
Tam Tạng ngâm kệ rồi leo lên nền Kỳ Viên đi dạo với các sải.
Tam Tạng nghe khóc văng vẳng, lóng tai mà nghe, thiệt kêu cha kêu mẹ mà khóc, tiếng thảm thiết mười phần song không ai
biết, Tam Tạng cũng mũi lòng rơi lụy.
Ngó ngoái lại hỏi các sải rằng:
- Chẳng biết ai ở đâu, mà khóc khan thảm thiết?
Khi ấy lão Hòa Thượng nghe hỏi, liền sai các sải vào nấu nước, một mình ở lại mới lạy Tam Tạng và Hành Giả, Tam Tạng
lấy làm lạ, đở dậy hỏi rằng:
- Lão Hòa Thượng nói:
- Ðệ tử sống ngoài trăm tuổi, nên biết chuyện ít nhiều, nên ngó thấy hai thầy, biết là bực trên, không phải người phàm.
Còn thầy cũng là thanh tịnh trong lòng lắm, nên tiếng khóc văng vẳng mà biết kẻ thảm khổ!
Tôn Hành Giả hỏi:
- Người ấy là ai? Vì chuyện chi mà khóc?
Lão Hòa Thượng nói:
- Năm ngoái tôi đương ngồi tham thiền, xảy nghe trận gió, có tiếng khóc khan thảm thiêt! Tôi ra cửa sau thấy một người
con gái xinh tốt nghiêm trang, ngồi trên Kỳ Viên mà khóc!
Tôi hỏi: Cô là con gái nhà ai, vì chuyện chi mà đến đây than khóc?
Nàng ấy nói: Tôi là Công Chúa nước Thiên Trúc, thấy trăng rạng tỏ đi dạo huê viên; rủi bị trận gió thổi bay đến đây,
xin sư phụ cứu tôi làm phước.
Bần tăng thấy vậy, liền đem nàng xiềng ở một cái phòng riêng, ngoài đóng cửa bịt bùng, khoét một cái lổ nhỏ ở trên
vách, đã đưa một chén cơm. Rồi nói gạt các sải rằng:
- Tôi mới bắt đặng một con tinh, xiềng trong phòng khóa cửa lại, có ý sợ nó phá thiên hạ, nên xiềng trong phòng không,
cứ mỗi bữa đưa cơm đưa nước vào mà nuôi nó cấm thực. Nàng ấy nghe nói, cũng có ý sợ các sải phá khuấy, nên nàng ấy ban
ngày giả điên, cười nói quấy quá, ban đêm chúng ngủ hết, thì kêu cha mẹ mà khóc than!Tôi tính vào tháng thăm tin, ngặt
không thấy cáo thị kiếm Công Chúa, nên chưa dám lậu! Nay sẳn dịp lão sư vào thành Thiên Trúc xin hỏi thăm sự ấy coi có
quả mất Công Chúa hay không? Một là làm phước mà cứu người, hai nửa cho biết giả chơn tà chánh.Tam Tạng và Hành Giả
đồng hứa đến thành Thiên Trúc sẽ hỏi giùm.
Khi ấy các sải ra mời ba vị vào uống trà.
Lão Hòa Thượng mời mấy thầy uống nước xong xả, rồi ai về liêu nấy nghỉ ngơi.
Ngủ chưa bao lâu, gà đã gáy canh năm, mấy người bộ hành dậy sữa sang cơm nước.
Còn Tam Tạng kêu Bát Giới, Sa Tăng chờ dậy, sửa sang đồ hành lý và thắng ngựa. Các sải đã dọn đồ ăn điểm tâm mấy thầy
trò ăn uống rồi tự tạ.
Lão Hòa Thượng căn dặn chuyện đã nói hồi hôm, xin nhớ đừng quên.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Tôi nhớ, tôi nhớ. Xảy nghe bộ hành đã lên đường, trời rạng đông nhứt, qua khỏi ải Kê minh thì trời đã sáng trắng, ngó
thấy thanh trì xa xa, chợ búa trước mặt, bộ hành ghé vào chợ, bốn thầy trò cứ đường thẳng mà đi.
Giây phút tới thành, thầy trò thaÜng vào nhà trạm.