Sau khi Mạnh Hoạch được thả chư tướng hỏi Khổng Minh:
- Mạnh Hoạch là một tay lợi lại tại Nam Man, sao không giết cho rồi?
Khổng Minh cười:
- Ta bắt Mạnh Hoạch dễ như thò tay vào túi lấy đồ thì cần gì phải giết y. Hãy để nó thiệt lòng phục ta, sau này sẽ hết
làm phản.
Ngày ấy, Mạnh Hoạch trở về thì quân sĩ mừng lắm hỏi:
- Tại sao đại vương đã bị bắt mà lại về được?
Mạnh Hoạch cười:
- Ta giết chúng rồi đoạt ngựa mà về.
Sau đó, Mạnh Hoạch sai gọi Ðổng Trà Na và A Hội Nam đến, nói:
- Ta đã biết hết binh pháp của Khổng Minh. Nếu đánh ắt bị chúng bắt. Nếu cố thủ thì chúng sẽ hết lương mà trở về. Ta
lại có sông Lư Thủy rất hiểm trở. Vậy phải đem hết thuyền về phía Nam, đào hào cho sâu, đắp lũy cho cao. Thử xem tài
Khổng Minh thế nào. Các tù trưởng đều tuân lịnh.
Còn Khổng Minh kéo đại binh đến sông Lư Thủy thì có tin báo sông Lư Thủy không có thuyền, nước chảy xiết, khó qua được.
Lúc ấy, tại Nam phương, khí trời oi bức quân sĩ không mặc giáp được.
Khổng Minh bèn truyền quân sĩ đến nơi có cây cối mát mà đóng trại.
Chư tướng bèn hỏi:
- Tiên chúa xưa cũng chỉ vì đóng trại trong bóng mát mà bị Lục Tốn đốt hết. Nay sao Thừa Tướng lại theo kế ấy?
Khổng Minh cười:
- Man Vương đâu phải là Lục Tốn?
Khổng Minh lại khiến phải lợp trại bằng cỏ khô, che cho ngựa được mát. Sau đó lại được Mã Ðại vâng lệnh Hậu Chúa đem
thuốc giải nhiệt đến.
Khổng Minh nói với Mã Ðại:
- Nam Man hiện giữ chặc sông Lư Thủy, đào hào sâu, đắp lũy cao, mà binh ta đã mệt ; vậy ta muốn dùng đạo binh của ngươi
mới đến, rán tiến qua sông chặt đường lương của nó liệu được chăng?
Mã Ðại thưa:
- Rất nên!
Khổng Minh nói:
- Vậy ngươi hãy dẫn bọn bộ binh qua sông chặn đường lương của nó, rồi khiến Trà Na và A Hội Nam làm nội ứng gấp. Mã Ðại
y lệnh.
Khi quân Mã Ðại kéo đến sông Lư Thủy thấy nước chảy xiết, song có một chỗ cạn, bèn khiến quân lội qua. Chẳng may lội
đến giữa sông thì quân sĩ bị lạnh cóng, bị nước cuốn trôi đi phân nửa. Còn một số khác mạnh hơn, lội được qua sông,
nhưng lại bị thổ huyết nằm bẹp.
Mã Ðại thất kinh chạy về báo Khổng Minh.
Khổng Minh cả sợ bèn tìm người địa phương mà hỏi thì được biết, sông Lư Thủy, ban ngày trời nóng, khí độc bốc lên rất
nguy hiểm, phải chờ ban đêm mới qua được.
Khổng Minh cả mừng, bèn chọn thêm 600 quân khỏe, nữa đêm theo Mã Ðại vượt sông, quả nhiên vô sự.
Mã Ðại liền sai quân đến nơi Giáp San Cốc là nơi tứ phía có núi, mà chặn đường lương của địch.
Man binh không hay, dẫn binh qua, bị quân Mã Ðại đoạt hơn trăm xe.
Man binh bỏ chạy về báo cho Mạnh Hoạch.
Lúc ấy Mạnh Hoạch đang say sưa, vui đùa với tướng sĩ mà rằng:
- Ta nhờ sông Lư Thủy cố thủ thì dầu cho Khổng Minh có mọc cánh cũng khó qua nổi. Ðợi chúng hết lương thực ta sẽ tấn
binh một trận là thành công. Nói đoạn, một tên tù trưởng thưa:
- Nơi San Khấu có một khúc sông cạn, nếu binh Thục biết được thì nguy cấp.
Mạnh Hoạch cười:
- Ngươi ở đây mà thật không biết gì. Ý ta muốn chúng nó qua sông cho chết hết mới thỏa.
Tù trưởng lại thưa:
- Ví như có người địa phương cho chúng biết qua sông ban đêm sẽ vô hại thì sao?
Mạnh Hoạch lại cười:
- Người nước ta sao lại giúp cho giặc. Ngươi nói kỳ vậy.
Ðang bàn chuyện thì có quân báo:
- Binh Thục đã kéo qua Giáp San Cốc chận đường lương, đoạt hết trăm xe.
Mạnh Hoạch cả giận bèn sai Man Na Trường dẫn quân đến Giáp San Cốc.
Còn Mã Ðại, nghe binh Man Vương kéo tới thì dàn binh chờ cự địch.
Ðánh chưa đầy một hiệp, Mã Ðại chém Nha Trường một đao bay đầu.
Mạnh Hoạch được tên báo bèn khỏi:
- Có ai dám ra đánh Mã Ðại không?
Ðổng Trà Na nói:
- Tôi xin đi. Sau đó cấp cho A Hội Nam ba ngàn binh đến giữ San Khẩu.
Ðổng Trà Na gặp Mã Ðại bèn xốc tới đánh liền.
Mã Ðại hét lớn:
- Mi là đứa vô ơn. Thừa Tướng hậu đãi mi, sao mi lại phản phúc?
Ðổng Trà Na hổ thẹn quay về.
Khi đến trại Mạnh Hoạch hỏi:
- Sao lại trở về?
Ðổng Trà Na thưa:
- Mã Ðại quả là bậc anh hùng, tôi thiệt khó thắng y.
Mạnh Hoạch cả giận truyền mang chém. Các quan can ngăn mãi mới thôi, Mạnh Hoạch lại truyền đánh ba chục roi mới cho về
trại.
Ðêm Ðổng Trà Na bực bội, ngồi một mình, quân sĩ vào thưa:
- Thừa Tướng là người nhân hậu, sao Nguyên soái không bắt Mạnh Hoạch mà đầu cho rồi?
Ðổng Trà Na nghe lời, đêm ấy dẫn mươi tên quân đến bắt sống Mạnh Hoạch lúc y đang say mèm. Sau đó, Trà Na trói lại và
giải đến nạp cho Khổng Minh mà xin đầu hàng. Ðược tin cấp báo, Khổng Minh truyền tướng sĩ chuẩn bị dinh trại, treo cờ
kết hoa, rồi mới dẫn Mạnh Hoạch vào.
Khổng Minh bèn tiếp đãi Ðổng Trà Na và tù trưởng rất hậu, rồi cho về hết. Ðoạn Khổng Minh cười nói với Mạnh Hoạch:
- Hôm trước ngươi nói, hễ bắt được ngươi lần nữa, ngươi mới chịu đầu. Hôm nay ngươi nghĩ sao?
Mạnh Hoạch nói: